Ты як птушка, наш горад Барысаў!

Над Бярэзінай – слаўнай ракой

Два крылы прамяніста ўзняліся,

Абняліся з вясной маладой.

Два крылы – бераг правы і левы,

Горад новы і горад стары,

Сінь ракі і высокага неба,

Чырвань майскіх сцягоў і зары.

 

                                                    У. Пецюкевіч

​

Барысаў – адно са старажытных паселішчаў Беларусі, упершыню згаданае ў летапісах у 1102 г. Першае паселішча, якое знаходзілася на тэрыторыі пасёлка Старабарысаў, згарэла ў выніку моцнага пажару, пра што сведчаць археалагічныя раскопкі. Новы горад паўстаў на левым беразе Бярэзіны. У XII ст. у Барысаве быў пабудаваны драўляны замак, які праіснаваў аж да XVIII ст. Зараз тут размяшчаецца будынак, які адносіцца да гісторыка-культурнай каштоўнасці Рэспублікі Беларусь.

​

Шматлікія войны неаднаразова руйнавалі і спусташалі Барысаў. Сур’ёзна пацярпеў ён і ў гады Паўночнай вайны 1700–1721 гг. Глыбокі след у гісторыі горада пакінула Айчынная вайна 1812 г. У Барысаве захаваліся рэшткі артылерыйскай батарэі рускіх войскаў, пабудаваныя на правым беразе ракі Бярэзіна напярэдадні нашэсця Напалеона. Помнікі каля вёскі Студзёнка і на Брылёўскім полі распавядаюць аб гэтых даўніх падзеях. Падчас войнаў з Маскоўскай дзяржавай тут знаходзілася стаўка вялікага князя Аляксандра, затым стаўка вялікага князя Жыгімонта Старога.