Барадулін Рыгор
"ПАМЯЦІ АРКАДЗЯ КУЛЯШОВА"
АФАРЫЗМЫ
Нікому не дазволіць
Прадаць, ні заняволіць
Ні ўнука, ані сына
Край любы, край адзіны.
(«Каменка»)
Кожны мае свой бор, родны бор на зямлі.
(«Маё сэрца ў бары»)
Гасяць, чуў я, пажары лясныя
Сустрэчным агнём...
(«Грозная пушча»)
Раны гояцца часам, а дружбаю – гора.
(«Грозная пушча»)
Стаўшы лапцем, трымайся, як лапаць, лапцей:
Разам з імі на печ, разам з імі ў музей.
(«Грозная пушча»)
Адвечны час з нябачных нам дарог
Глядзіць на нас, нібы на муравейнік:
Вось-вось, здаецца, возьме ў рукі венік
I вымеце, як смецце, за парог.
(«***Адвечны час з нябачных нам дарог...»)
Ад шчасця сэрца скача, як дзіця,
Ад бед яно, як млын, шуміць начамі,
Варочае цяжкімі камянямі,
Падлічваючы горычы жыцця.
(«***Ад шчасця сэрца скача, як дзіця...»)
Пакліч – былое адгукнецца
Жалейкаю за хваіной;
Скраніся – і важкой хадой
Наступнае ў паход кранецца.
Пяройдзе шлях у новы шлях,
Расстанне – ў новае спатканне,
Напеў жалейкі – ў труб гучанне,
Выток жыцця – ў жыцця працяг.
(«На паўмільярдным кіламетры»)
Любоў – не райскія сады,
Любоў – не дом падараваны,
Любоў – бяздомнік прапісаны
У верным сэрцы назаўжды.
(«***Чужой любві я не зайздрошчу...»)
Сцвярджае час: заўжды жыццю на змену
Прыходзіць смерць, для ўсіх – адзін закон.
(«***Сцвярджае час...»)
Мы славу параўноўваем з віном,
А забыццё глухое – з палыном.
Пакуль не лёг твой цень, твой дзень кароткі
З табою ў ложак вечнасці – труну.
П’ючы шумлівай славы хмель салодкі,
Не забывай пра горыч палыну.
(«***Мы славу параўноўваем з віном...»)
Не прыпыняйся, не жахайся слова!..
Хай адвячорак доўгім ценем лёг –
Магчыма немагчымая размова
Датуль, пакуль магчымы маналог.
(«***Не бачыўся я ўсё жыццё амаль...»)
Лепш цяжка жыць, чым быць бадзёрым трупам.
(«***Хваробу, што здароўе падкасіла...»)
Час – лекар болю, а яго шпіталь –
Без краю, без пачатку памяшканне.
(«Пра боль»)
Адзінства гартаваць людзей павінна.
(«Цунамі»)
Калі штурвал не слухае рукі,
Нялёгка кіравацца летуценнем.
(«Цунамі»)
Хто ў людскім свеце жыў ад нараджэння,
Без страт няўхільных не пакіне свет.
(«Цунамі»)
Для таго – і сталасць,
Для таго – і праца,
Для таго – трываласць,
Каб людзьмі застацца.
(«Далёка да акіяна»)
Дружба нас забудзе
Гвалтам ці самохаць,
Хоць і цяжка, людзі
Жыць на свеце могуць.
Нас любоў пакіне,
Горка, што паробіш, –
Чалавек не згіне,
Калі справа побач.
(«Далёка да акіяна»)
Дружба – рэч адказная.
(«Далёка да акіяна»)
Жыццё –
Шляхоў і рэк падабенства:
Рух падарожны
Распачынае
Юнацтва наша
З крыніц маленства
I ў акіян небыцця
Ўпадае.
(«Далёка да акіяна»)
У каго – як зорка век,
У каго – камета.
Чалавеку чалавек
Друг – не жарты гэта.
(«Далёка да акіяна»)
У пары дзіцячае,
Светлае пары,
На кругах адзначаных
Ёсць свае сябры.
(«Далёка да акіяна»)
Зямля для ўсіх, хто там,
Для ўсіх, хто тут, –
Адзіная сапраўднасць і бясспрэчнасць,
I ёй адной – іх вечнасць і нявечнасць...
(«Варшаўскі шлях»)
Мінецца ўсё: пустая слава, мода,
I застанецца толькі сэнс адзін
Тых слоў, каторым саладзей ад мёду
Банкетнага быў палявы палын.
(«Варшаўскі шлях»)
Не бойся слова гучнага – прарок! –
Прарок не Бога – праўды слых і зрок.
(«Варшаўскі шлях»)
Не вер, што свет шырок, ён думкам цесны.
Хай ісціны старэюць з году ў год,
Хай сэрца разрывае гук жалезны,
А ты за ўсё ў адказе, мой балесны,
За справу, за дзяржаву, за народ.
(«Варшаўскі шлях»)
Не падсумоўвай паквартальнай зводкаю
Таго, што вымяраецца радком.
(«Парада сабе самому»)
Лепш падаць і ўставаць з нялёгкай ношаю,
Чым злёгку папіхаць яе рукой.
(«Мой новы год»)
Свет будзе пець, смяяцца, слёзы ліць
Датуль, пакуль на свеце людзям жыць.
(«Хуткасць»)
Ах, людзі, людзі, каб наперад зналі
Вы шлях, крывёй паліты і слязьмі,
То не пакутвалі б і не кахалі,
Не плакалі і не былі б людзьмі.
(«Хамуціус»)
Для рызыкоўных спраў
Разумная не шкодзіць засцярога.
(«Хамуціус»)
Мужык і пан. Пан і мужык.
Не ў слове
Хаваецца іх сутнасць, а ў аснове,
З якой яны, як з плесені грыбы,
Растуць... Дзе ўладары, там – і рабы.
(«Хамуціус»)
Гадзіннік мой – не сонца, што ў зеніце,
Гадзіннік мой – не сэрца, што ў грудзях.
Сваім дакладным часам на арбіце
Сама зямля мой вымярае шлях.
(«***Гадзіннік мой – не сонца, што ў зеніце...»)
I час ляціць! – для ўсіх абмежаваны
Хваробаю, нястачаю, вайной.
(«Варшаўскі шлях»)
Па-рознаму адлегласць паміж стартам
I фінішам нам адмярае час.
(«***Устоіць той, хто варт...»)
Час – лекар болю, боль жывая рана,
Дзіця, не ўтаймаванае нічым:
Ні вечнай калыханкай акіяна,
Ні вечнасці надвор’ем штармавым.
(«Пра боль»)
Халодная ўвага не вартая ўвагі.
(«***Спакойнага шчасця не зычу нікому...»)
Выток і рэк і шляхоў адзіны:
Ад непрыкметнае ручаіны
Паходзяць плыні рэк паўнаводных,
Шляхі – ад рэчышчаў пешаходных.
(«Далёка да акіяна»)
Аднак саюз мужчынскі – не каханне,
Дзе трэці лішні пакідае двух.
(«***Мой маналог, як палымяны конь...»)
Калі каханне абвянчае
Жаданай згодай маладых,
Свайго сумлення не хавае
Яно ад позіркаў чужых.
А звяжа шлюбам маладая
Сябе з нялюбым і старым,
Свайго сумлення не схавае
Яна за прозвішчам чужым.
(«***Калі каханне абвянчае...»)
Сноп апошні залатога жыта
Застаецца ў памяці палос.
(«***Сноп апошні залатога жыта...»)
Ёсць у паэта свой аблог цалінны,
Некрануты прастор для баразён,
Дзе ён працуе з першае хвіліны
I да апошніх вечаровых дзён.
(«***Ёсць у паэта свой аблог цалінны...»)
Срэбра ззяе раскошай,
I сыта яно і адзета,
Толькі бедна натхненнем –
Адзіным багаццем паэта.
(«***На пасадзе цяжкой…»)
Казырнуў не яму, а партфелю.
(«Грозная пушча»
Ты згасіш сонца, час, але не згіне
Наш род людскі – каманда карабля, –
Ён мачтавыя сосны не пакіне,
Пакуль ім будзе палубай зямля.
(«***Ты згасіш сонца, час, але не згіне...»)
Пакуль у целе чуецца душа,
Не веру я ў таемны сэнс другога
Яе жыцця.
(«Варшаўскі шлях»)
Людское сумленне за грошы
Купілі – прыстойны тавар.
Цяпер яно беднасці можа
З пагардаю глянуць у твар,
Зрабіцца паважным, вяльможным,
Пашану і славу набыць...
Адно яно толькі не можа –
Сумленнем някупленым быць.
(«***Людское сумленне за грошы…»)
Злучыліся: з дарогамі дарога,
З лістамі дрэва, са слязою пыл,
I ў сэрцы тым, дзе ўсёй зямлі трывога,
У тры разы прыбавілася сіл.
(«***Мой маналог, як палымяны конь...»)
Толькі ўперад і ўперад,
Ні кроку назад!
(«Толькі ўперад»)
Няма шляхоў да самазахавання,
Няма дарог да светазабыцця
У час ліхі ўзаемапалявання
Сіл супрацьлеглых: смерці і жыцця.
(«Цунамі»)
Пяройдзе шлях у новы шлях,
Расстанне – ў новае спатканне,
Напеў жалейкі – ў труб гучанне,
Выток жыцця – ў жыцця працяг.
(«На паўмільярдным кіламетры»)
Спакойнага шчасця не зычу нікому:
Навошта грымотам маланка без грому,
Навошта ручай без пякучае смагі,
Халодная ўвага не вартая ўвагі,
Жаданні, што прагныя крылы згарнулі,
Зязюля без лесу і лес без зязюлі?
(«***Спакойнага шчасця не зычу нікому...»)