Барадулін Рыгор
"ПАМЯЦІ АРКАДЗЯ КУЛЯШОВА"
РАСПРАЦОЎКІ ЎРОКАЎ
ПАСЛЯВАЕННАЯ ТВОРЧАСЦЬ А. КУЛЯШОВА.
ЛІРЫКА ПАЭТА 60-Х ГАДОЎ
Урок – педагагічная майстэрня па творчасці
Аркадзя Куляшова ў IX класе (план-канспект)
В.А. Мяжэвіч,
настаўнік Смалянскай сярэдняй
школы Аршанскага раёна
Мэты: разгледзець пасляваенную творчасць і лірыку Аркадзя Куляшова 60-х гадоў; развіваць уменне вучняў разумець сэнс лірычных твораў і аналізаваць іх; вучыць правільна выказваць уласныя думкі, перажыванні (у тым ліку пісьмова), павышаць узровень камунікатыўнасці дзевяцікласнікаў; выхоўваць культуру мовы, любоў да паэзіі.
Абсталяванне:
♦ партрэт А. Куляшова;
♦ выстава кніг паэта;
♦ раздатачны матэрыял для выканання групавых заданняў;
♦ фоназапіс песні «Алеся» (музыка I. Лучанка, верш А. Куляшова);
♦ выстава вучнёўскіх малюнкаў і фотаздымкаў да вершаў А. Куляшова;
♦ запісы на дошцы падтэм урока:
1. Тэма мірнай працы ў пасляваеннай творчасці А. Куляшова (верш «Колас»).
2. Інтэнсіўнасць лірычнага перажывання ў творах 60-х гадоў (верш «Крылы»).
3. Роздум паэта пра будучыню чалавецтва. Сімволіка верша «Сасна і бяроза».
4. Імкненне А. Куляшова да яснасці і завершанасці паэтычных твораў, пачуццё адказнасці Куляшова-паэта перад «строгім вершам» (верш «Ёсць у паэта свой аблог цалінны...»).
Эпіграф:
Я на ўсё жыццё абраў дарогу,
На якой калючак больш, чым руж.
Сэрца – як набат, што б’е трывогу
За мільёны падгарматных душ.
Аркадзь Куляшоў
Прынцыпы работы педагагічнай майстэрні
1. Роўнасць усіх (уключаючы майстра). Усе здольныя да творчасці.
2. Адсутнасць адзнак (ні станоўчых, ні адмоўных). Адсутнасць спаборніцтва, саперніцтва. Самаацэнка.
3. Чаргаванне індывідуальнай і калектыўнай працы. Узаемаразуменне. Павышэнне ўзроўню камунікатыўнасці.
4. Важнасць не столькі выніку, колькі самога працэсу.
5. Свабода выбару віду дзейнасці і спосабу паказу выніку.
6. Маральная адказнасць кожнага за свой выбар.
7. Асаблівая значнасць слова паэта.
Ход урока
I. Праслухоўванне песні. Уступнае слова настаўніка, які паведамляе вучням тэму, мэты ўрока.
II. Вучні паказваюць падрыхтаваныя малюнкі і фотаздымкі, раскрываюць іх настрой, колеравую палітру, зачытваюць радкі з вершаў А. Куляшова.
III. Самаканструкцыя.
Вучні падбіраюць словы або словазлучэнні, якія асацыіруюцца са словам гармонія. Адказы запісваюць на дошцы.
Азнаямленчы фрагмент. Спампаваць поўны тэкст
ЛІРЫКА АРКАДЗЯ КУЛЯШОВА ПАСЛЯВАЕННАГА ЧАСУ:
ПАШЫРЭННЕ ТЭМАТЫКІ, ЗВАРОТ ДА ФІЛАСОФСКІХ ПРАБЛЕМ
(план-канспект урока ў X класе)
Т.У. БЕЛАВУС,
настаўніца Парахонскай сярэдняй школы Пінскага раёна
Мэта: стварыць педагагічныя ўмовы для пашырэння ўяўлення вучняў пра тэматычную разнастайнасць пасляваеннай лірыкі Аркадзя Куляшова, пра філасафічнасць як адметную рысу яго творчасці.
Задачы: дапамагчы вучням прасачыць эвалюцыю творчасці А. Куляшова ў пасляваенны час; паказаць філасофскую заглыбленасць куляшоўскай паэзіі, раскрыць яе агульначалавечую сутнасць, засяродзіць увагу на майстэрстве паэта, асаблівасцях стылю, развіваць уменне аналізу лірычных твораў; спрыяць выхаванню пазітыўнага стаўлення да жыцця як найвышэйшай каштоўнасці.
Тып: камбінаваны ўрок з выкарыстаннем элементаў крытычнага мыслення.
Абсталяванне: партрэт А. Куляшова, вучэбны дапаможнік па беларускай літаратуры для 10-га класа (2016), аўдыязапісы песень «Мой родны кут», «Алеся», тэксту верша «Я хаце абавязаны прапіскаю...», выстава кніг паэта.
Эпіграфы:
Пяройдзе шлях у новы шлях,
Расстанне – ў новае спатканне,
Напеў жалейкі – ў труб гучанне,
Выток жыцця – ў жыцця працяг.
Аркадзь Куляшоў.
Якое шчасце –
Жыць на белым свеце,
Піць водар траў і цішыню бароў,
Твар падстаўляць пад чаборавы вецер
I мець сям’ю, работу і сяброў.
Г. Бураўкін.
Ход урока
I. Арганізацыйны момант. Стварэнне эмацыянальнага настрою.
Настаўнік. Радуюся чарговай сустрэчы з вамі. Спадзяюся, вы прыйшлі з добрым настроем. А сённяшні ўрок прысвечаны творчасці таленавітага, выдатнага паэта. Думаю, мы плённа папрацуем і ўсё ў нас атрымаецца.
II. Уступнае слова настаўніка.
Настаўнік. Аркадзь Куляшоў – класік паэзіі. Яго творчасць – разнастайная як у тэматычна-праблемным плане, так і ў жанравых адносінах. Паэт імкнуўся асэнсаваць свой час і эпоху. Ён цікавіўся жыццём ва ўсіх яго праявах, яго хвалявалі хараство зямнога свету, чалавек і яго быццё, побыт, праца, каханне... Паступова А. Куляшоў выйшаў на асэнсаванне глабальных агульначалавечых праблем. Яго займалі пытанні асваення космасу, узаемаадносіны чалавека і прыроды, праблемы экалогіі, тэмы вайны і міру, сэнсу жыцця, будучыні.
III. Паведамленне тэмы і мэты ўрока.
Настаўнік. Сённяшні ўрок хацелася б пачаць са слоў Аркадзя Куляшова і Генадзя Бураўкіна (зачытвае эпіграфы).
• Як вы разумееце сэнс гэтых паэтычных выказванняў? (Адказы вучняў.)
• Што можна сказаць пра адметнасць радкоў Аркадзя Куляшова? (Філасафічныя, гэта паэтычнае разважанне.)