top of page

ЦІКАВЫЯ ФАКТЫ

Сярод літаратараў Магілёўскай вобласці ганаровае званне народнага паэта носіць толькі адзін – Аркадзь Аляксандравіч Куляшоў.

Усведамляючы сваю трывожную сітуацыю (рэпрэсіі), Аркадзь Куляшоў быў супраць афіцыйнай рэгістрацыі шлюбу

з Ксеніяй Вечар аж

да 1951 г., хоць пабраліся яны

ў 1935-м.

Пісаць пачаў

на рускай мове.

Тады іх мясцовасць яшчэ ўваходзіла

ў склад РСФСР

(да 1924 г.). Быў

час, калі ў яго назбіралася два сшыткі вершаў.

Ён аб’яднаўіх назвай «Собрание

сочинений

Кулешова Несчастного».

Куляшоў – паэт-вундэркінд.

Беларуская паэзія не ведае другога

такога ранняга і крутога творчага ўзыходу. Першыя спробы пяра –

у шэсць гадоў, першы надрукаваны

верш – у дванаццаць, першы ганарар –

у чатырнаццаць, першая кніга паэзіі –

у шаснаццаць, а ў васямнаццаць –

Куляшоў ужо аўтар трох

вершаваных зборнікаў.

Калі пачалася Вялікая Айчынная вайна, Куляшоў рваўся на фронт, але яго накіравалі на службу ў армейскую газету «Знамя Советов», дзе ён працаваў усю вайну ваенным карэспандэнтам. Па дарозе на фронт А. Куляшоў закапаў свой ненадрукаваны яшчэ пераклад паэмы «Яўгеній Анегін», які потым так і не знайшоўся. Адразу пасля вайны ён зрабіў

               новы пераклад

                  паэмы А. Пушкіна.

1937–1938 гг. сталі чорнымі для беларускай літаратуры. Пісьменнікаў рэпрэсіравалі, іх творы аб’яўляліся шкоднымі і знішчаліся. Быў арыштаваны

і расстраляны беларускі пісьменнік П. Галавач, сваяк А. Куляшова. Пагроза арышту існавала і для самога Куляшова. Ужо пасля вайны Сакратар

ЦК Кампартыі Беларусі, Старшыня Савета Міністраў БССР П. Панамарэнка,

які добра ставіўся да А. Куляшова, расказаў яму, што ў 1938 г. з ведамства Яжова да яго на подпіс прынеслі паперу – ордэр на арышт. Спіс адкрываўся імёнамі Купалы і Коласа, а апошнім у ім, трынаццатым, быў А. Куляшоў. Панамарэнка адмовіўся падпісаць ордэр, паехаў з ім на ўласны страх у Маскву, папрасіўся

на прыём да Сталіна, быў прыняты і такім чынам выратаваў жыццё беларускім літаратарам, у тым ліку і А. Куляшову.

Паэт расцэньваў

як знак лёсу, што нарадзіўся

ў год пачатку Першай сусветнай вайны

і ўсё жыццё насіў з сабой

манетку 1914 года.

Аркадзь Куляшоў ведаў,

што з ворагам трэба змагацца ўсімі відамі зброі,

а адным з важнейшых яе відаў з’яўляецца гумар. Так

у газеце з’явілася каля 80 фельетонаў пад загалоўкам

«Рассказ о том, как бьет врагов на фронте Алексей Петров», большасць з паловы якіх належыць пяру Аркадзя Куляшова. Калі воін праслаўляўся ў баі, яму гаварылі: «Малайчына! Дзейнічаў, як Пятроў». Асаблівы поспех на старонках газеты «Знамя Советов» меў і створаны Куляшовым гумарыстычны куток «Вралишер Тарабахтер» – пародыя на загаловак фашысцкай газеты «Фелькишер Беобахтер», які

выкрываў фашысцкую хлусню

аб становішчы на фронце.

«Дзень

на перадавой, вечар

у дарозе, ноч у зямлянцы,

дзе пры цьмяным святле

газоўкі пісаліся вершы, нарысы, артыкулы, заметкі. А раніцою ўсё гэта ўжо чыталася ў палках

і на батарэях», – так пісаў

пра работу франтавога журналіста А. Куляшова

рускі паэт

А. Суркоў.