top of page

ЖЫЦЦЁ

УСПАМІНЫ ПРА КУЛЯШОВА

ВОЛАТ БЕЛАРУСКАЙ ПАЭЗІІ
Успаміны Міхася Ласоўскага
 

1979 ....................................

Вечарам нечакана атрымаў тэлеграму з Мінска і запрашэнне з Касцюковіч прыняць удзел ва ўрачыстасцях, прысвечаных адкрыццю ў краязнаўчым музеі бюста народнага паэта Беларусі Аркадзя Аляксандравіча Куляшова.

У дарозе чамусьці адразу ўспомніліся словы беларускага паэта Ніла Гілевіча, што, «калі на гістарычнай карце беларускай літаратуры правесці прамую па самых высокіх паэтычных вяршынях, то яна пройдзе так: Багушэвіч – Багдановіч – Колас – Купала – Куляшоў. Куляшову, як і кожнаму з яго вялікіх папярэднікаў, было суджана лёсам рушыць далей паэтычнае развіццё нацыі, узняць нацыянальны паэтычны геній на якасна новую ступень». А далей Ніл Гілевіч робіць вывад, што Аркадзь Куляшоў, бясспрэчна, – самая буйная постаць, самая значная велічыня сярод тых, чыя творчасць істотна рассунула духоўныя і мастацкія гарызонты беларускай паэзіі.

Пад уражаннем сказанага ясней бачыш і разумееш, якога паэта ў асобе Аркадзя Куляшова, якога волата творчага руху дала нам, беларусам, і ўсяму свету наша магілёўская зямля.

 

Пачатак знаёмства з паэтам

Чародкамі паплылі ўспаміны. Дажджлівым лістападаўскім вечарам 1948 года я рашыў пагартаць у салдацкай бібліятэцы вераснёўскі нумар часопіса «Новый мир». У далёкіх гарах Закаўказзя, удалечыні ад родных мясцін, мяне раптам скаланула, бліскавічна ўзрушылі пявучасцю радкі:

 

«Есть станция такая –

Коммунары.

Есть станция родная – Коммунары...».

 

З асалодай чытаў радкі і вымаўляў іх, як самае запаветнае:

 

«Стихом угнаться трудно за экспрессом,

А милый край

Шумит знакомым лесом.

Глаза всё зорче, всё острее слух,

Вперед. вперед...

Захватывает дух...».

 

Ад захаплення я, здаецца, быў на сёмым небе. Доўгі час гэты нумар часопіса насіў у сваім вайсковым мяшку і на ўсё жыццё запомніў пятую старонку гэтага часопіса, дзе быў надрукаваны верш, які заўсёды чытаў і перачытваў у вольныя хвіліны. Тады ўпершыню даведаўся пра аўтара верша, Аркадзя Куляшова, як свайго блізкага земляка. А ўжо затым пазнаёміўся са старонак часопіса «Новый мир» з паэмамі «Новае рэчышча» і «Простыя людзі».

Атрымалася так, што мая першая сустрэча з паэзіяй Куляшова была на рускай мове, з дапамогай перакладчыкаў Якава Хелемскага і Міхаіла Ісакоўскага. На рускай мове я чытаў і суровы летапіс вайны, паэму «Сцяг брыгады», знаходзячыся ў шпіталі пасля ранення на фронце ў канцы 1944 года ў невялікім літоўскім горадзе Седа. Але ў той час я яшчэ не ведаў, што аўтар – блізкі зямляк.

Помніцца добра мне і такі выпадак. У жніўні 1944 года я прыбыў на фронт у адну з гвардзейскіх дывізій 1-га Прыбалтыйскага фронта. Пасля жорсткага бою з ушанаваннем хавалі загінуўшых герояў. I калі прагучэў развітальны салют, хтосьці з байцоў-беларусаў стаў чытаць радкі:

 

«Мы сяброў засыпаем зямлёй –

Ленінградцы, татары, узбекі.

Мы клянёмся варожай крывёй

Напаіць беларускія рэкі».

 

Бура гневу радкоў верша «Над брацкай магілай», своеасаблівага рэквіема, клікала нас ненавідзець і помсціць лютаму ворагу.

Пасля вяртання ў родны край з вялікай асалодай чытаю і перачытваю паэтычныя радкі, напісаныя паэтам-земляком аб родных мясцінах, без граніц захапляюся хараством напісанага.

​​

Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст

 

bottom of page