Барадулін Рыгор
"ПАМЯЦІ АРКАДЗЯ КУЛЯШОВА"
ЛІТАРАТУРНЫ МУЗЕЙ
НАРОДНАГА ПАЭТА БЕЛАРУСІ АРКАДЗЯ КУЛЯШОВА
аг. Новыя Саматэвічы (у будынку школы)
213684 Касцюковіцкі раён,
Магілёўская вобласць, Рэспубліка Беларусь
тэл. 8(02245)73 617, 8(02245)74 397
Аўторак – субота:
з 9.00 да 13.00
Выхадны:
нядзеля, панядзелак
У 1999 г. у гонар 85-годдзя з дня нараджэння Аркадзя Куляшова музей аднавіў сваю дзейнасць у школе аграгарадка Новыя Саматэвічы, куды перасяліліся жыхары былых Саматэвіч пасля Чарнобыльскай аварыі.
Літаратурным музеем народнага паэта А. Куляшова кіравалі Я.А. Шаройка, А.В. Раздзёрына, з 2006 г. дырэктар – Н.М. Лабынцава.
Асноўны фонд (2008 г.) налічвае 350 адзінак захоўвання. Плошча экспазіцыі музея – 53,3 м2.
ЭКСПАЗІЦЫЯ СКЛАДАЕЦЦА З РАЗДЗЕЛАЎ:
Дзяцінства будучага паэта
Пачатак творчасці
Юнацтва – росквіт паэтычнага таленту
Вялікая Айчынная вайна
Куляшоў-перакладчык
Даніна памяці паэту
Сабраныя экспанаты распавядаюць аб жыцці і творчасці А. Куляшова, аб яго станаўленні як паэта. Шматлікія фотадакументы зберагаюць памяць аб яго сям’е, сябрах і саратніках. Сабрана вялікая колькасць друкаваных выданняў з аўтографамі славутых паэтаў і пісьменнікаў ХХ-га стагоддзя – Янкі Купалы, Якуба Коласа, Расула Гамзатава, Чынгіза Айтматава, Івана Шамякіна, Івана Чыгрынава і іншых, хто былі прыхільнікамі творчасці А. Куляшова. Ёсць тут і некаторыя асабістыя рэчы паэта: партрэт маці; бюст А. Куляшова, падораны яму скульптарам З. Азгурам; касцюм, які Куляшоў апранаў па святах; цымбалы, на якіх ён не іграў, – гэта сімвалічны падарунак ад сяброў, якія прачыталі паэму «Цымбалы»; ручка, якой пісаў паэму «Хамуціус»; запальнічка, якой распальваў люльку; бурка, якую яму падарылі на 60-годдзе, самавар, які Аркадзь Куляшоў калісьці падарыў сваёй маці; віншавальныя тэлеграмы і ганаровыя граматы. Тут жа ляжыць і мемарыяльная дошка – «Тут нарадзiўся i жыў народны паэт Беларусi Аркадзь Куляшоў» – усё, што засталося ад згарэлага дома, на якім вісела дошка. Над дошкай – фатаграфія таго самага дома, зробленая ў часовым прамежку паміж адсяленнем і пажарам.
Иван Пехтерев
ОТКРЫТ МУЗЕЙ А. КУЛЕШОВА
Народный поэт Аркадий Кулешов – один из самых ярких мастеров слова в Беларуси. Его нет с нами уже почти двадцать лет, но лучшие стихи Аркадия Александровича продолжают жить. И память о нем светла. Особенно на родине поэта – на Костюковщине.
Здесь в школе д. Новые Самотевичи, куда переехали жители деревни Самотевичи, где родился поэт и которая отселена по причине высокой радиации, состоялся вечер, посвященный 85-летию Аркадия Кулешова. Его открыл председатель Костюковичского райисполкома Александр Агеев. На вечере выступили уроженец Костюковщины, известный поэт, редактор газеты «Літаратура і мастацтва» Алесь Письменков, поэт Павел Воробьев, заместитель начальника управления культуры Валентин Лавцов, внук Аркадия Кулешова Владимир Берберов и другие.
Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст
ЛІТАРАТУРНЫ МУЗЕЙ: ЖЫЦЦЁ ПРАЦЯГВАЕЦЦА
Мястэчка Саматэвічы... Прыгожы, маляўнічы куточак Магілёўшчыны. Ён нарадзіў і выпесціў вялікі талент народнага паэта Беларусі Аркадзя Куляшова.
Некалі малым хлапчуком бегаў той па лясных сцяжынках. А вось і школа, якую Аркадзь скончыў на выдатна. А гэта бацькоўская хата на ўскрайку вёскі.
На жаль, лёс аказаўся няміласцівы. Аркадзь Аляксандравіч пайшоў з жыцця. Саматэвічы трапілі пад чорнае крыло Чарнобыля. Бацькоўскай хаты таксама больш няма. Застаўся, як напамінак пра былое, невялікі мост, які мясцовыя жыхары называлі куляшоўскім.
Новае жыццё пачалося ў новым пасёлку, у назве якога захавалі старое, і атрымалася Нова-Саматэвічы. Адметна, што гэты населены пункт прызнаны лепшым па добраўпарадкаванні ў вобласці.
Памяць аб славутым земляку, яго роднай вёсачцы, якая заўсёды натхняла на творчасць, увекавечана для будучых пакаленняў.
Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст
Святлана Пархоменка
ТУТ ПОМНЯЦЬ СЛАВУТАГА ЗЕМЛЯКА
Яго прозвішча шырока вядома за межамі роднай Беларусі. Аркадзь Куляшоў праславіўся сваімі паэмамі «Сцяг брыгады», «Новае рэчышча», «Хамуціус», «Цунамі» і іншымі шматлікімі вершамі. Многія яго вершы пакладзены на музыку. Адразу прыходзіць на думку верш «Бывай», папулярнасць якому прынесла музыка Ігара Лучанка і яе выкананне ансамблем «Песняры». Здзіўляе, што такі выдатны твор інтымнай лірыкі быў надрукаваны ў часопісе «Полымя» ў 1928 годзе, калі яго аўтару споўнілася толькі чатырнаццаць гадоў. Верш «Бывай» – гэта сапраўды мінорная музыка душы закаханага маладога чалавека. У ім перадаецца настрой развітання. Паэт вельмі ўмела выкарыстоўвае светлыя фарбы, галасы вясны і сум сваёй душы.
Дарэчы, паэтычная творчасць нашага земляка вельмі разнастайная і шматпланавая, як у тэматычных, так і ў жанравых адносінах. Аўтар цесна суадносіць ідэйную накіраванасць сваіх вершаў з часам іх напісання, імкнецца адлюстраваць у іх эпоху, пачынаючы ад праблем мясцовых і вырастаючы да асэнсавання глабальных агульначалавечых аспектаў.
Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст
Анатоль Кляшчук
КУЛЯШОЎСКІЯ САМАТЭВІЧЫ
Новыя Саматэвічы – вёска перасяленцаў. У 1991 годзе, праз пяць гадоў пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС, большасць жыхароў колішняга сяла Саматэвічы дружна пераехала ў новаўзведзены пасёлак побач з вёскай Ліпаўка Касцюковіцкага раёна. Іншай, як Новыя Саматэвічы, назвы ў населенага пункта і быць не магло.
У турботах і клопатах, перажываючы не самыя лепшыя дні, вяскоўцы, тым не менш, не забыліся і пра духоўны саматэвіцкі скарб – музей Аркадзя Куляшова. Цяпер на месцы хаты паэта ў вёсцы Саматэвічы стаіць памятны камень. А ў Новасаматэвіцкай сярэдняй школе дзесяць гадоў таму адкрыўся музей. Дарэчы, адзіны ў нашай краіне музей народнага паэта, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі і прэміі імя Янкі Купалы, аўтара славутых «Сцяга брыгады» і «Камсамольскага білета», кранальнай песні «Алеся» ў выкананні «Песняроў».
Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст
Таццяна Падліпская
ПРЫБЯСЕДСКІ ПАЭТЫЧНЫ КРАЙ
Касцюковіцкі край багаты на розныя славутыя мясціны і літаратурныя таленты. На гэтай зямлі нарадзіліся Аркадзь Куляшоў, Іван Чыгрынаў, Алесь Пісьмянкоў, Васіль Хомчанка, Аляксей Русецкі... У раёне знаходзіцца адзіны ў Беларусі музей народнага паэта, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі і прэміі імя Янкі Купалы – Аркадзя Куляшова.
Вёска літаратара
На вялікі жаль, вёска Саматэвічы, дзе з’явіўся на свет А.А. Куляшоў (яго 100-гадовы юбілей мы адзначылі сёлета), пасля аварыі на ЧАЭС знікла з карты раёна. Многія яе былыя жыхары пераехалі ў новы пасёлак, якому і назву далі адпаведную – Новыя Саматэвічы. Сюды пазней прыехалі жыць дзесяць сямей з Казахстана, якія ўладкаваліся на працу на Беларускім цэметным заводзе, у райцэнтры.
Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст
ПАМЯЦЬ АБ ІМ БУДЗЕ ЖЫЦЬ
Памяць аб паэце А. Куляшове свята захоўваюць землякі. Хаця, на вялікі жаль, вёска Саматэвічы па вядомых прычынах, звязаных з чарнобыльскай трагедыяй, не існуе, але памяць жыве ў сэрцах землякоў. Яго імя носяць вуліцы ў гарадах Беларусі, Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт. У Новых Саматэвічах таксама адна з вуліц носіць імя А. Куляшова. На месцы, дзе некалі стаяла хата, дзе прайшло дзяцінства паэта, устаноўлены памятны знак.
Яго творы маюць магчымасць чытаць карыстальнікі ўсіх сельскіх і гарадскіх бібліятэк. А ў аграгарадку Новыя Саматэвічы, куды перасяліліся вяскоўцы з Саматэвіч, на базе школы створаны літаратурны музей імя Аркадзя Куляшова. Больш двух тысяч наведвальнікаў у год прыязджаюць сюды з розных куткоў Беларусі, нават замежныя госці не абмінаюць яго, каб даведацца пра жыццёвы і творчы шлях нашага паэта-земляка. У прыватнасці, дэлегацыі з Францыі і Германіі наведвалі не аднойчы музей Аркадзя Куляшова ў Новых Саматэвічах. Тут сабраны багаты матэрыял аб родзічах, жыцці паэта, яго земляках і блізкіх яму людзях, сябрах і каханай, яго пісьмы і пісьмы яго маці К.Ф. Ратабыльскай, адрасаваныя вучням школы, у якіх расказваецца аб школьных гадах паэта. Тут знайшлося месца і для яго асабістых рэчаў...
За ўсё гэта вялікі дзякуй хочацца сказаць настаўніцы беларускай мовы і літаратуры Новасаматэвіцкай школы, загадчыцы філіяла літаратурнага музея Н.М. Лабынцавай, якая не толькі захавала тыя экспанаты, што былі ў школьным музеі ў Саматэвічах, але і арганізавала вучняў на пошук новых. Ім удалося знайсці шмат малавядомых фактаў з жыцця паэта.
Цяпер з мэтай прапаганды паэтычнай спадчыны А. Куляшова пры літаратурным музеі працуюць два гурткі: «Юны экскурсавод» і «Юны краязнаўца». Гурткоўцы разам з Наталляй Міхайлаўнай не толькі арганізоўваюць сустрэчы і экскурсіі ў музеі, а і актыўна ўдзельнічаюць у абласным свяце «Белы бусел над Бесяддзю», дзе праводзяць завочную экскурсію «Касцюкоўшчына літаратурная» па творах Аркадзя Куляшова. Прымалі ўдзел у раённым конкурсе «Музей у чамадане», дзе занялі другое месца. Фільм аб жыцці і творчасці Аркадзя Куляшова, створаны гурткоўцамі, прымаў удзел у абласным конкурсе.
Да 100-гадовага юбілею Аркадзя Куляшова ў Новасаматэвіцкай школе арганізаваны конкурс малюнкаў па творах паэта, сачыненняў «Слаўны сын зямлі беларускай», конкурс чытальнікаў вершаў. Падрыхтавана метадычная распрацоўка, прысвечаная юбілею. Завершана і чакае прэзентацыі даследчая работа «Малавядомыя факты з жыцця і творчасці Куляшова».
7 лютага 2014 года ў МКЦ «Юнацтва» пройдзе літаратурна-музычная вечарына «Паслаў мне лёс блакітную раку», прысвечаная 100-годдзю з дня нараджэння Аркадзя Куляшова. У мерапрыемстве прымуць удзел унук А. Куляшова Бербераў Уладзімір Хрыставіч, пляменнік А. Куляшова Маслоўскі Віталь Іванавіч, прадстаўнікі МДУ імя Куляшова і іншыя госці.