Барадулін Рыгор
"ПАМЯЦІ АРКАДЗЯ КУЛЯШОВА"
КРЫЛЫ
Я пакідаў маленства край,
Дзе жыў жыццём вясёлым,
Прыйшла і мне чарга бывай
Сказаць лясам і долам.
Глядзелі зоры на мяне
Здалёк, як на другога,
Нібы за жорава мяне
Лічылі маладога.
Глядзелі з вокнаў аганькі
Мне ўслед з трывогай шчырай,
Нібы ў далёкі і цяжкі
Я падымаўся вырай.
Зямля шаптала мне – ляці,
Спяшайся, жораў ранні,
Цябе чакаюць у жыцці
Усе выпрабаванні.
Яны стаяць за радам рад:
З крыві, агню, з жалеза.
Ляці!
Няма шляхоў назад
Да салаўёў і бэза.
Адчуў я прагу вышыні,
Зямля дала мне сілы,
Мяне ўзнялі юнацтва дні –
Майго адлёту крылы.
Свіст кулі чуў я на вайне,
Штык не здымаў з вінтоўкі.
Там, нібы з жорава, з мяне
Ляцела пер'е толькі.
Дзе ні праехаць, ні прайсці –
Я поўз, я лез, упарты.
Я не шкадую! Дзесяці
Не бітых біты варты.
Каб нават я забіты лёг
На дно сырой магілы,
Скарыцца б і тады не змог,
Свае не склаў бы крылы.
Я б зажадаў яшчэ зазнаць
Адно выпрабаванне –
З магілы ўстаць, хоць цяжка ўстаць,
Каб зноў убачыць ранне.
Адмыў бы я імглу з вачэй
У ручаі самохаць,
Зямлю атрос бы, каб людзей
Зямлёю не палохаць.
Рвануўся б з месца, каб набраць
Паветра ў грудзі й жылы.
...Няхай ляцяць, ляцяць, ляцяць
Майго юнацтва крылы!
ARIPILE
Plecam din micul meu cătun,
Cu viaţa lui uşure:
Venise vremea, „rămas bun“
Să-mi iau dela pădure.
Din urmă, câmpuri largi cu flori,
Poieni cu verzi covoare
M’au petrecut ca pe-un cocor
Ce sboară către soare.
Din urmă, focuri în fereşti
Clipeau neliniştite,
Că-i greu în lume să porneşti
Pe căi neiscodite.
Pământul îmi şoptea: – Să sbori,
In depărtări te-avântă!
Căci cine ştie câte ori
Te vei izbi de-o stâncă.
Ades vei strânge lung din pumni,
In lupta sângeroasă...
Să sbori!
In urma ta nu-i drum
Spre drag liliac de-acasă.
Am tras în piept văzduh şi nori,
Cu visul, frate vieţii,
Mi-a dat aripi în lungul sbor
Puterea tinereţii.
In aspre lupte mi-am călit
Statornica răbdare,
Iar focul de mi-a pârjolit
Din aripi, nu mă doare.
Pe orice drumuri am răzbit,
Târîş ştiut-am trece...
Nu facc-un singur om păţit
Cât înţelepţii zece.
Iar dacă valuri de nisip
M’ar fi izbit de-o stâncă,
Socot că tot n"ar fi fost chip
Aripile să-mi frângă.
Aş vrea să mai cunosc cândva
O nouă încercare:
Din morţi să mă ridic, aş vrea,
Când soarele răsare.
Să-mi spăl într’un pârâu, cântând,
Obrajii'n dimineaţă,
Ci oamenii să nu’nspăimânt
Cu ţăma de pe faţă.
Să sbor ai vântul cel nebun,
Din nou ca şoimii, tarii...
Mereu pe drum, pe drum, pe drum,
Că de-asta avem aripi.
КОЛАС
Шуміць авёс, звініць ячмень,
I верыш ты ахвотна,
Што каласы цалюткі дзень
Красуюць бесклапотна.
Ты працай дзень распачынаў,
Пацеў пад сонцам летам,
А коласу як быццам спраў
Няма. Няпраўда гэта.
Ты, з працы ідучы, прыкмець
Ягоную работу, –
Вусамі ён варушыць ледзь,
Ён мокры ўвесь ад поту.
Не проста ён глядзіць увысь
На светлыя аблокі,
А знізу ўверх, а зверху ўніз
Свае ганяе сокі.
Ён з глебы гоніць кропляў шмат,
Іх грэе на праменні,
Бо трэба вырасціць зярнят
Яму не меней жмені.
Ён ловіць сонечны прамень,
Нябеснай рад вадзе ён,
Так напрацуецца за дзень,
Што ночку ўсю пацее.
Ні днём, ні ноччу ад турбот
Спакою ён не мае.
А раніцою з твару пот
Ён сонцам выцірае.
SPICUL
Ovăz şi orz vezi fremătând
Şi-uşor ai crede, poate,
Că spicul legănat de vânt
In griji nu prea se sbate.
Pe câmp, în dimineţi şi-amiezi,
Munceşti întreaga vară,
Iar spicul, că nu-i pasă, crezi...
Dar nu-i aşa cum pare!
Priveştc-1 în amurg şi-ai să-ţi
Schimbi gândul, cu mirare:
Abia mai mişcă din mustăţi
Şi-i leoarcă de sudoare.
El nu priveşte doar spre cer,
El n’a uitat sorocul
Şi seva hrănitoarei veri
O poartă unde-i locul.
Chiar din pământ, prin rădăcini,
Culege zilnic vlagă.
Un pumn de boabe cel puţin
Visează să culeagă.
Bea stropi din nourii'n cirezi,
Se aureşte'n soare
Şi seara, istovit îl vezi
Că lac e de sudoare.
Răspunderile lui pe-ogor
Il chinue şi-l cheamă.
Sudoarea i-o usucă'n zori
A soarelui năframă.