Гістарычны шлях кожнай нацыі тым ці іншым чынам накладае адбітак на яе мастацтва: музыку, жывапіс, літаратуру і г.д. Значная колькасць трагічных падзей у гісторыі народа павялічвае ролю трагедыйных архетыпаў у мастацтве (напрыклад, архетып смерці, зняволення, ахвярнасці і самаахвярнасці і інш.). Беларусь і Ірландыя не з’яўляюцца выключэннем. У гісторыі гэтых дзвюх нацый былі і войны са знешнімі захопнікамі, і барацьба за захаванне сваёй незалежнасці ва ўмовах шматнацыянальных дзяржаў, і змаганне за ўласную дзяржаўнасць.

Беларуская і ірландская літаратура XX стагоддзя, як проза, так і паэзія, адчула на сабе значны ўплыў гістарычных падзей, што неаднаразова змянялі палітычную і сацыяльна-эканамічную сітуацыю ў гэтых краінах. Большасць з іх суправаджалася значнымі стратамі, як матэрыяльнымі, так і чалавечымі, калі людзі ахвяравалі сваім дабрабытам, годнасцю, а часта жыццём. Адным са сродкаў адлюстравання такой сітуацыі ў літаратуры становіцца архетып ахвярнасці, які разглядаецца ў гэтым артыкуле на прыкладзе творчасці Аркадзя Куляшова і Шэймаса Хіні (Паўночная Ірландыя).

Адлюстраванне архетыпа ахвярнасці ў паэзіі Аркадзя Куляшова і Шэймаса Хіні назіраецца ў вершах, што належаць да розных тэматычных груп, але найбольш значную ролю гэты архетып адыгрывае ў творах, прысвечаных штодзённаму побыту людзей, а таксама гістарычным падзеям і асобам. Так, рыбнай лоўлі – тыповаму занятку ірландцаў – прысвечаны «Лох-Нейскі цыкл» вершаў. Верш «Уздоўж берага» з «Лох-Нейскага цыкла» паказвае, як людзі становяцца ахвярамі вады, і прырода, у сваю чаргу, становіцца іх ахвярай. Людзі парушаюць гармонію ў прыродзе, «стаяць на шляху вугроў». Непазбежнасць і незваротнасць ахвяры, якую людзям даводзіцца прыносіць прыродзе за магчымасць карыстання яе скарбам, адлюстроўваецца праз паўтор радка «Штогод Лох-Ней сваю ахвяру знойдзе» ў моцнай пазіцыі ў пачатку і напрыканцы верша «Уздоўж берага», якім пачынаецца цыкл. У творчасці А. Куляшова, прысвечанай штодзённаму побыту людзей, архетып ахвярнасці адлюстроўваецца ў асноўным праз вобразы сялян у царскай Расіі («Доля горкая, чалавек...», «Суседка»), праз перспектывы, якія чакаюць дзяцей пасля смерці бацькоў («Хаўтуры»). Паказваючы цяжкасці штодзённага жыцця і складаныя лёсы людзей, якім няма на каго разлічваць, паэт заклікае іх да барацьбы за лепшую долю. У аснову вершаў «Доля горкая, чалавек...» і «Хаўтуры» кладзецца антытэза-супрацьпастаўленне «цёмных» знешніх абставін і «светлай» душы, памкненняў («Доля горкая, чалавек...»), пахаванне шкляра, дзяцей якога чакае жабрацтва, і франтавога рабкора, памяць пра якога будзе ўшаноўвацца і пасля яго смерці.

​