top of page

ЖЫЦЦЁ

УСПАМІНЫ ПРА КУЛЯШОВА

ШЧОДРАЕ СЭРЦА
Успаміны Антона Бялевіча
 

1970 .......................................

Марознай зімой 1942 года з Калінінскага фронту ў Маскву на некалькі дзён прыехаў Аркадзь Куляшоў. Ён зайшоў у рэдакцыю газеты «Савецкая Беларусь», якая тады размяшчалася ў двух цесных пакойчыках камбіната «Известий».

– Давай сходзім, – прапанаваў ён, – да Мікалая Мікалаевіча Асеева.

Паэму Мікалая Асеева «Маякоўскі пачынаецца» я чытаў, яна мне дужа спадабалася. Чытаў я асееўскія паэмы «Сінія гусары» і «Сямён Праскакоў». У іх з глыбокім лірызмам услаўлены рыцары рэвалюцыйнага подзвігу – дзекабрысты і герой грамадзянскай вайны Сямён Праскакоў. Многія асееўскія лірычныя вершы былі ў маёй памяці, жылі ў маім сэрцы, а самога аўтара я ніколі яшчэ не бачыў...

– Пайду з вялікай ахвотаю, – кажу Куляшову. – Толькі з чым жа мы пойдзем? Трэба ўзяць нешта...

– А ці спадабаецца гэта Асееву? – А потым, задумаўшыся, кажа: – Толькі каб не кідалася ў вочы, будзем бачыць па абставінах.

Захапіўшы сёе-тое ў магазіне, мы паехалі.

Спаткаў нас Мікалай Мікалаевіч вельмі ветліва.

– Распранайцеся, даражэнькія беларусы, сядайце. Вось вам папяросы. Курыце... З вашага дазволу адлучуся на хвіліначку.

I ён выйшаў са свайго халоднага, прасторнага кабінета, застаўленага стэлажамі, на якіх было многа кніг, часопісаў, ёмістых папак з рукапісамі.

Неўзабаве ён вярнуўся з пачастункамі. На пісьмовы стол паставіў гранёны маленькі графінчык, маленькія кругленькія, як жалуды, чарачкі. На талерцы ляжалі тоненькія скрылікі хлеба, сыру.

– Частуйцеся, даражэнькія, – наліваў ён у тыя жалуды-чарачкі наліўку. – Чым багаты, як гаворыцца, тым і рады... – Ён усё нам падліваў, падкладваў, а сам толькі прыгубіць чарачку...

А я ўжо даўно заўважыў, што пушысты, зіркаты сібірскі кот прынюхваецца да майго палітона на вешалцы. Нюхаў, нюхаў, а пасля ўчапіўся кіпцюрамі ў мой палітон.

– Не чапай! Васіль, ідзі да мяне! – закамандаваў гаспадар сібіраку. Але кот не слухае.

– Што ж гэта, даражэнькія, – пытаецца Мікалай Мікалаевіч, – ён у вас там пранюхаў?

– Каўбаса там у кішэні, – адказваю. – Ёсць і да каўбасы.

– А няўжо?! – адразу павесялеў Асееў. – А куды ж вы несяце гэта дабро?

–  Да вас прынеслі, Мікалай Мікалаевіч... Ды вось... Можа трошкі яно... няёмка?..

– Ёмка! Вельмі ёмка!

I ў гэтым шчырым прызнанні я зноў убачыў праўдзівую, чыстую душу гасціннага гаспадара.

Я дастаў на стол усё, што было ў кішэні.

I зноў замітусіўся гаспадар. Тонка, пчолкаю зазвінеў на стале самавар, паявіліся большыя чаркі.

– А мы па-руску, па-беларуску, чым хата багата, як у той песні пяецца, – гаварыў ён і тут жа перайшоў да паэмы «Прыгоды цымбал», пачаў расказваць, як цікава яму яе перакладаць, як уразіла, зачаравала яна яго сваёй вялікай, суровай праўдай, крыштальнай чысцінёю народных матываў.

Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст

 

bottom of page