top of page

ТВОРЧАСЦЬ

ЛІТАРАТУРНА-КРЫТЫЧНЫЯ
АРТЫКУЛЫ

2014 ................

А. Каваленя

ЗБЕРАГАЦЬ I ВЫВУЧАЦЬ ТВОРЧУЮ СПАДЧЫНУ

АРКАДЗЯ КУЛЯШОВА

Творчая дзейнасць Аркадзя Куляшова, яго багатая літаратурная спадчына адлюстравала найбольш складаныя і пераломныя перыяды нацыянальнай гісторыі. Не толькі на нацыянальным, але і на міжнародным фоне яна вызначаецца высокімі мастацкімі якасцямі, багатым эстэтычным зместам, глыбінёй увасаблення тых адметнасцей беларускага светаўспрымання і асаблівасцей самой народнай душы. Яна гартавалася ў супярэчлівых варунках XX стагоддзя і да сённяшняга часу ў многім засталася вызначальнай у кантэксце нашай нацыянальнай самаідэнтыфікацыі. Менавіта гэтым абумоўлена актуальнасць творчасці Аркадзя Куляшова ў цяперашнім свеце, у нашым сённяшнім дні, і менавіта гэта ставіць яго ў шэраг класікаў беларускай літаратуры, за якіх ён быў значна маладзейшым па ўзросце.

Аркадзь Куляшоў не толькі адлюстраваў і ўвасобіў характэрныя адметнасці беларускага нацыянальнага характару. Выступаючы з 1926 года на старонках папулярных беларускіх выданняў, ён і сам спрычыніўся да іх выпрацоўкі і ўкаранення ў беларускім грамадстве. Яго паэзія трывала ўвайшла ў духоўную скарбніцу беларускага народа. Яго вершы былі пакладзены на музыку, бытавалі як народныя песні (славутыя «Алеся» і «Згадай усё...»), неаднаразова выдаваліся самым розным тыражом і ў самых разнастайных выданнях – ад збораў твораў у многіх тамах, да школьных падручнікаў і дзіцячых часопісаў.

Як творчая асоба Аркадзь Куляшоў фарміраваўся на скрыжаванні ўплываў беларускай і рускай культур. Яго дзіцячыя гады прайшлі ў час абнаўлення жыцця. Складваліся новыя, калектывісцкія адносіны паміж людзьмі. Маладое пакаленне расло ў атмасферы сяброўства і таварыскіх адносін, яно не было абцяжарана страхам перад заўтрашнім днём, засвойвала ідэалы пралетарскага інтэрнацыяналізму. Вядома, што і першыя вершы, якія сын вясковых настаўнікаў складаў, пачынаючы з шасцігадовага ўзросту, былі напісаны на рускай мове.

Вялікай папулярнасцю карысталіся падчас вайны яго вершы ў газеце «Знамя Советов» і гумарыстычная нізка пра байца Аляксея Пятрова. Пасля вайны менавіта з дзейнасцю Аркадзя Куляшова – галоўнага рэдактара газеты «Літаратура і мастацтва» – звязаны першы перагляд вульгарызатарскіх падыходаў да ацэнкі мастацкай творчасці. А ў сталыя гады Аркадзь Куляшоў атрымаў ганаровае званне заслужанага работніка культуры Украінскай ССР, што найлепшым чынам адлюстроўвае як творчую асобу Аркадзя Куляшова, так і значнасць яго спадчыны для ўсяго ўсходняга славянства.

Яшчэ ў ранні, даваенны перыяд творчасці вызначыліся некалькі этапаў, якія сведчылі пра інтэнсіўнасць засваення Аркадзем Куляшовым багацця славянскай літаратурнай спадчыны. Спачатку поруч з вучнёўскімі, крыху дэкларатыўнымі вершамі, сустракаліся і такія, што сведчылі пра напружанае асваенне паэтычнай культуры, засяроджанасць і інтэнсіўнасць духоўных перажыванняў. Сам Якуб Колас заўважаў, шго паэт «ідзе нейкім новым, сваім шляхам, шукае новых сродкаў для рэалізацыі сваіх творчых замыслаў». Цыкл вершаў «Сонечнае заўтра», паэмы «Аманал» і «Гарбун» неслі ў сабе значны філасофска-эстэтычны патэнцыял для далейшага росту паэта.

Азнаямленчы фрагмент артыкула. Спампаваць поўны тэкст

 

bottom of page